Jeszcze kilka lat dziedziczenie przedsiębiorstw było w Polsce sporym problemem. Po śmierci właściciela przedsiębiorstwo po prostu wykreślano z CEIDG. Na szczęście obecnie przedsiębiorcy, którzy chcą, by po ich śmierci działalność kontynuowali spadkobiercy, mogą skorzystać z ustawy o zarządzie sukcesyjnym. Sukcesja przedsiębiorstwa to gwarancja zachowania ciągłości funkcjonowania firmy. Pozostanie ten sam NIP, uzyskane koncesje, rozliczenia, a także zatrudnienie pracowników i kontrakty handlowe.
Sukcesja przedsiębiorstwa – decyzja za życia
Co do zasady sukcesja przedsiębiorstwa możliwa jest na skutek decyzji właściciela jednoosobowej działalności gospodarczej, podjętej jeszcze za jego życia.
Aby firma po śmierci właściciela mogła dalej funkcjonować, jeszcze za życia powinien on powołać zarząd sukcesyjny. Czym on jest? To zarząd tymczasowy, który prowadzi dane przedsiębiorstwo od dnia śmierci właściciela do podziału spadku. Zarządza on przedsiębiorstwem w spadku.
Z kolei właścicielem przedsiębiorstwa w spadku może być spadkobierca ustawowy, testamentowy, windykacyjny, małżonek zmarłego (jeśli firma stanowiła w całości ich mienie i małżonek posiadał udział w przedsiębiorstwie w spadku) oraz nabywca udziału w przedsiębiorstwie – czyli ktoś, kto nabył firmę po śmierci od spadkobiercy lub małżonka.
Właściciele przedsiębiorstwa w masie spadkowej dzielą między siebie zyski (wypłacane przez zarządcę sukcesyjnego) i straty firmy w takim stopniu, w jakim przysługuje im udział w przedsiębiorstwie w spadku.
Powołanie zarządcy sukcesyjnego musi mieć formę pisemną i być zgłoszone do CEIDG. Przyszły zarządca powinien też wyrazić pisemną zgodę na przyjęcie tej funkcji. Zarząd sukcesyjny może trwać maksymalnie 2 lata, w szczególnych przypadkach sąd może przedłużyć ten czas do 5 lat.
Zarząd sukcesyjny – powołany po śmierci
W przypadku, gdy właściciel przedsiębiorstwa nie powoła zarządcy sukcesyjnego za życia, może go powołać ktoś inny.
W kręgu uprawnionych do powołania zarządcy sukcesyjnego są:
- małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie spadku,
- osoba, która przyjęła spadek, lub
- osoba wskazana w testamencie.
Warunkiem w tym przypadku jest uzyskanie zgody osób, którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku większy niż 85/100. W tym przypadku na powołanie zarządcy sukcesyjnego wskazane osoby mają 2 miesiące od śmierci właściciela.
Jak więc widać sukcesja przedsiębiorstwa nie jest trudna. Procedury są mniej skomplikowane, gdy przedsiębiorca wskazał zarządcę za życia. Dobrze jednak aby przedsiębiorca, lub jego spadkobiercy, skorzystali z pomocy Kancelarii oferującej obsługę prawną przedsiębiorców, aby kwestia powołania zarządcy sukcesyjnego była prawidłowo uregulowana i nie wzbudzała wątpliwości.